BITKI KUTUPHANE ARA

25 Haziran 2010 Cuma

Abies (Göknar) (A4) * Gümüş Göknarı

Gümüş göknarı (Abies concolor), çamgiller (Pinaceae) familyasından doğal olarak Kuzey Amerika'nın batısında yetişen göknar türü.
Morfolojik Özellikleri:
35-45 m kadar boylanır. Gövde açık renkli ve pürüzlü dallar yanlara doğru horizantal çıkar. Hafifçe aşağıya doğru eğiktir. Dallar topraktan tepeye kadar ve çok sıktır.
Kozalaklar 10 uzunluktadır. İğne yapraklar diğer türlere oranla daha uzun 2.5-6 cm, mavimsi gri renkli alt ve üstte mavimsi beyaz çizgiler vardır.
Ekolojik Özellikleri:
Güneşli ve yarı gölge alanlarda kuru kumlu, killi topraklarda iyi gelişir. Toprak isteği bakımından daha az seçicidir. Yavaş büyür.
Alt türler:
• Abies concolor subsp. concolor
• Abies concolor subsp. lowiana

Abies (Göknar) (A4) * Kore Göknarı


Kore göknarı (Abies koreana), çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında (ve Jeju-do Adasında) yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

Morfolojik Özellikleri:
10-18 uzunluğunda gövdesi 0.7 m çapında, orta büyüklükte bazen çalı formunda olan herdem yeşil iğne yapraklı bir ağaçtır. Kabuk gri kahverenginde ve pürüzsüz reçine kabartılıdır. Yapraklar iğnemsi, basık, 1-2 cm uzunluk ve 2-2,5 mm ile 0,5 mm kalınlıkta, üstü parlak koyu yeşil, altı parlak beyaz stoma bantlı ve hafif çentiklidir. Sürgünlerde yaprak dizilişi sarmal fakat her bir yaprağın alt kısmı kıvrımlıdır bu yüzden sürgünlerin üstünde ve genellikle her iki yanında yer alır, sürgünlerin altında daha azdır. Sürgünler önceleri yeşil-gri olgunlaşınca pembemsi-gri renkli sonradan seyrek ince tüylüdür. Reçineli tomurcuklar konik biçimde pulludur. Kozalaklar 4-7 cm uzunlukta 1,5-2 cm genişlikte olgunlaşınca koyu mor-mavi renkli olur. Pullu brahteler uzun, yeşil veya sarı renkli ve kozalaklar kapalıyken görülür. Tozlaşmadan 5-6 ay sonra olgunlaşan kozalaklar dağılır ve kanatlı tohumlar etrafa saçılır.

Yetiştirme:
Kore göknarı ılıman iklimlerde bahçelerde yetiştirilen popüler bir süs ağacıdır. Yapraklar için yetiştirilir ancak 1-2 m uzunlukta, bol kozalak üreten düzgün genç ağaçlar tercih edilir. Nemli, güneşli, drenaji iyi olan topraklarda iyi gelişim gösterir. Sık kök sistemi geliştirir ve nakledilmesi kolaydır. Diğer göknar türlerine göre daha yavaş büyür.

Kültivarlar:
• Abies koreana 'Silver Locke'
• Abies koreana 'Aurea', iğne yapraklar sarı.
• Abies koreana 'Compact Dwarf', küçük bir çalı.
• Abies koreana 'Golden Dream', yaprakları altın serpitili.
• Abies koreana 'Horstmann's Silberlock', yapraklar kıvrık gösterişli.
• Abies koreana 'Nanaimo', mor kozalaklı kompakt bir ağaç.
• Abies koreana 'Piccolo', kısa, iğne yapraklar koyu yeşil, dallar sarkık görünümlü.
• Abies koreana 'Prostrate Beauty', uzun iğne yapraklı yayılıcı bir kültivardır.
• Abies koreana 'Silberzwerg', bodur ve yuvarlak şekilli.
• Abies koreana 'Silver Show', yavaş büyüyen ve yayılıcı bir bitki.
• Abies koreana 'Starker's Dwarf', bodur, gençken yuva biçiminde ancak sonraları küme şeklinde olur. İğne yaprakları üstü koyu yeşil, alt yüzü parlaktır.

Abies (Göknar) (A4)

Göknar ya da köknar (Abies), çamgiller (Pinaceae) familyasının Abies cinsinden iğne yapraklı ağaç türlerine verilen ad. 40m’ye kadar boylanabilen göknarlar, kendine özgü formu, gövde kabuğu iğne yaprakları ve hatta kokusu ile Çamgiller familyasının diğer türlerinden ayırt edilebilir. Yapraklarının alt yüzeyinde beyaz çizgiler vardır.Kozalaklar sonbaharda olgunlaşınca pulları dökülür. Türkiye'de 213.652 hektar saf göknar ormanı bulunmaktadır.

Morfolojik Özellikleri:
Yaz-kış yeşil, boylu orman ağaçlarıdır. Piramidal veya dar konik bir şekilde gelişme gösterir. Gövde genel olarak çatallanma göstermez, dallar gövdeye çevrel olarak dizilmiştir. Kozalakları yukarıya doğru dik olarak durur. Bu özelliği ile kozalakları aşağıya bakan ladinlerde ayrılır. Kökleri kuvvetli ve kazık köktür.

Ekolojik İstekleri:
Göknar türleri genellikle yarı gölge ortamlarda iyi gelişme gösterir. Nemli ve verimli orman topraklarını tercih ederler. Ancak nemli, kumlu, veya killi topraklarda da iyi gelişirler. Kireçli topraklardan hoşlanmazlar hava nisibi nemini yüksek, yaz aylarını yağışlı ve serin olmasını isterler.

Dağılımı:
Kuzey yarımkürede mutedil (ılıman) iklim bölgelerinin, yüksek dağlık kesimlerinde ve Kuzey Afrika, Himalayalar ve Türkiye'de doğal olarak yetişir.

Sınıflandırma:
• Balsam göknarı (Abies balsamea)
• Brakteli balsam göknarı (Abies balsamea var. phanerolepis)
• Kayalık Dağı göknarı (Abies bifolia)
• Abies lasiocarpa
• Arizona göknarı (Abies lasiocarpa var. arizonica)
• Sibirya göknarı (Abies sibirica)
• Sakhalin göknarı (Abies sachalinensis)
* Kore göknarı (Abies koreana)
• Khinghan göknarı (Abies nephrolepis)
• Veitch göknarı (Abies veitchii)
• Shikoku göknarı (Abies veitchii var. sikokiana)
• Abies veitchii var. veitchii

Seksiyon Grandis:


• - Büyük sahil göknarı (Abies grandis)
- Büyük göknar (Abies grandis var. idahoensis)
• - Gümüş göknarı (Abies concolor)
- Low gümüş göknarı (Abies concolor subsp. lowiana)
• - Durango göknarı (Abies durangensis)
- Coahuila göknarı (Abies durangensis var. coahuilensis)
• Jalisco göknarı (Abies flinckii)
• Guatemala göknarı (Abies guatemalensis)

Seksiyon Abies:
• Sicilya göknarı (Abies nebrodensis)
* Orta Avrupa göknarı (Abies alba)
• Bulgaristan göknarı (Abies borisii-regis)
• Yunanistan göknarı (Abies cephalonica)
* - Abies nordmanniana Türkiye.
- Uludağ göknarı (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana)
- Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani)
- Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana subsp. nordmanniana)
* - Toros göknarı (Abies cilicica) Türkiye.
- Abies cilicica subsp. cilicica
- Abies cilicica subsp. isaurica

Seksiyon Piceaster:
* - İspanya göknarı (Abies pinsapo)
- Fas göknarı (Abies pinsapo var. marocana)
• Cezayir göknarı (Abies numidica)

Seksiyon Momi:
• Tayvan göknarı (Abies kawakamii)
• Nikko göknarı (Abies homolepis)
• - Abies recurvata
- (Abies recurvata var. ernestii)
• Japon göknarı (Abies firma)
• Baishanzu göknarı (Abies beshanzuensis)
• Mançurya göknarı (Abies holophylla)
• - Çin göknarı(Abies chensiensis)
- Salween göknarı (Abies chensiensis subsp. salouenensis)
• Pindrov göknarı (Abies pindrow)
• Ziyuan göknarı (Abies ziyuanensis)

Seksiyon Amabilis:
• Pasifik gümüş göknarı (Abies amabilis)
• Maries göknarı (Abies mariesii)

Seksiyon Pseudopicea:
• Delavay göknarı (Abies delavayi)
• Faber göknarı (Abies fabri)
• Forrest göknarı (Abies forrestii)
• Cheng göknarı (Abies chengii)
• Bhutan göknarı (Abies densa)
• Batı Himalaya göknarı (Abies spectabilis)
• Farges göknarı (Abies fargesii)
• Fanjingshan göknarı (Abies fanjingshanensis)
• Yuanbaoshan göknarı (Abies yuanbaoshanensis)
• Pullu göknar (Abies squamata)

Seksiyon Oiamel:
• Kutsal göknar (Abies religiosa)
• - Vejar göknarı (Abies vejarii)
- Meksika göknarı (Abies vejarii var. mexicana)
• - Hickel göknarı (Abies hickelii)
- Abies hickelii var. oaxacana

Seksiyon Nobilis:
• Ulu göknar (Abies procera)
• - Kırmızı göknar (Abies magnifica)
- Abies magnifica var. magnifica
- Abies magnifica var. shastensis

Seksiyon Bracteata:
• Santa Lucia göknarı (Abies bracteata)

Abelia (Abelya) (A1)

Abelya (Abelia), hanımeligiller (Caprifoliaceae) familyasına ait, çalıları kapsayan bitki cinslerine verilen genel bir ad.

Dalları tüylü, yaprakları ılıman bölgelerde hep yeşil kalır, soğuk yerlerde ise kış geldiğinde dökülür. Temmuz ayının ortasından başlayarak dallarının ucunda 15-25 cm uzunluğunda, salkım biçiminde çiçekler açar. Kelebekler bu çiçekleri çok severler.


Güneşli ya da yarı gölge yerlerde ve nemli, besin maddelerince zengin topraklarda iyi gelişir. Bahçeye gruplar halinde dikilebilir. Anavatanı Çin'dir.

• Abelia aitchinsonii
• Abelia biflora - (Çin)
• Abelia buddleioides - (Çin)
• Abelia chinensis - (Çin)
• Abelia coriacea - (Meksika)
• Abelia corymbosa - (Orta Asya)
• Abelia curviflora - (Japonya)
• Abelia dielsii - (Çin)
• Abelia engleriana - (Sichuan, China)
• Abelia fargesii - (Japonya)
• Abelia floribunda - Meksika
• Abelia forrestii - (Çin)
• Abelia integrifolia - (Japonya)
• Abelia ionostachya - (Japonya)
• Abelia macrotera - (Çin)
• Abelia mexicana - (Meksika)
• Abelia mosanensis - (Kore)
• Abelia occidentalis - (Meksika)
• Abelia parvifolia - (Çin)
• Abelia serrata - (Japonya)
• Abelia spathulata - (Japonya)
• Abelia speciosa - (Meksika)
• Abelia tomentosa - (Japonya)
• Abelia taihyonii - (Kore)
• Abelia triflora - (Himalaya)
• Abelia umbellata - (Sichuan, Çin)